رییس آزمایشگاه سم شناسی پزشکی قانونی استان تهران با اشاره به اهداف سازمان پزشکی قانونی کشور از آنالیز داروهای ترک اعتیاد عرضه شده در عطاری ها،گفت: طی بررسی های انجام شده، در سال های اخیر متاسفانه با مرگ هایی مواجه شدیم که به دنبال مصرف داروهای ترک اعتیاد اتفاق افتاده و در نمونه ها اخذ شده از این اجساد ترکیبات داورهای ترک اعتیاد قابل شناسایی است. همین موضوع موجب شد که آنالیز داروهای ترک اعتیاد عرضه شده در عطاری های را در دستور کار قرار دهیم.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل سازمان پزشکی قانونی کشور، دکتر مریم اخگری در جمع خبرنگاران با بیان این مطلب افزود: از دو سال پیش در پی افزایش آمار مرگ و میر ناشی از مصرف غیرمجاز ترامادول به دستور وزارت بهداشت ترامادول به عنوان دارویی تحت کنترل معرفی شد به این معنا که فروش و عرضه آن باید تحت نظر باشد.
وی اظهار داشت: علت تحت کنترل اعلام شدن ترامادول این بود که مصرف آن در جامعه به ویژه در بین جوانان رو به افزایش است و با افزایش مصرف آن شاهد مرگ های ناشی از مصرف این دارو بودیم. از سویی ترکیب ترامادول با داروهای دیگر و مصرف آن به عنوان قرص های ترک اعتیاد گیاهی در فرد عوارصی همچون سندرومهای خطرناک ایجاد می کند که در مواردی مرگ را به دنبال دارد.
رییس آزمایشگاه سم شناسی پزشکی قانونی استان تهران،با بیان اینکه هدف پزشکی قانونی از اعلام ترکیبات داروهای گیاهی ترک اعتیاد عرضه شده در عطاری ها که عمده ماده تشکیل دهنده آنها دیفنوکسیلات و تراماول است، ادامه داد: هدف ما آگاهی دادان به افراد جامعه و هشدار در مورد مصرف داروهای ترک اعتیاد عرضه شده در عطاری ها یا ماهواره است و امیدواریم این هشدارها موجب جلوگیری از روی آوردن به شیوه های غیرمجاز ترک اعتیاد شود.
دکتر اخگری با اشاره به پژوهشی که سه سال گذشته در مورد افزایش مصرف ترامادول در کشور انجام شده گفت: بر اساس این تحقیق ظرف چهار یا پنج سال مصرف این ماده در کشور ۴۰ تا ۵۰ برابر شده بود و از آنجا که این دارو مانند یک ماده مخدر عمل می کند افراد بدون اطلاع از عوارض، آن را مورد استفاده قرار می دهند در حالی که در یکسال گذشته مرگ های ناشی از سوء مصرف ترامادل به شدت در کشور افزایش یافته است.
در ادامه دکتر فرزانه جوکار سرپرست بخش آنالیز دستگاهی پزشکی قانونی استان تهران با اشاره به اینکه در طرح تحقیقاتی سازمان که در قالب پایاننامه دانشجویی انجام شد، گفت: هشتاد نوع داروی گیاهی ترک اعتیاد عرضه شده در عطاریها مورد بررسی قرار گرفت که ۸۳.۸ درصد این داروها به شکل کپسول، ۱۳.۸ درصد به شکل قرص،۱.۳درصد به شکل شربت و ۱.۳ درصد نیز به شکل پودر عرضه میشدند.
وی افزود: براساس آنالیز صورت گرفته تمامی این داروها بوی گیاه داشتند در حالی که ترکیباتشان عمدتاً شیمیایی بود و تنها از گیاه اسپند برای دادن طعم و بوی گیاهی در این داروها استفاده شده بود.
به گفته دکتر جوکار ترکیبات داروهای گیاهی ترک اعتیاد عطاریها شامل دیفنوکسیلات، ترامادول، آتروپین، کدئین، فلوکستین، دکسترومتورفان، سیپروهپتاتین و … بود.
سرپرست بخش آنالیز دستگاهی پزشکیقانونی استان تهران یادآور شد داروهای آنالیز شده عمدتاً دستساز و تولید داخل است.
در ادامه دکتر سید علی شفیعی رییس اداره درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اینکه اطلاعات مربوط به اعتیاد در قالب شبکه پایش و هشدار اعتیاد که سازمان پزشکیقانونی کشور از اعضای اصلی آن است جمعآوری میشود، گفت: مشکل توزیع داروهای ترک اعتیاد در عطاریها تنها به تهران محدود نمیشود و در شهرستانها نیز چنین مشکلی وجود داشت که البته شاهد برخوردهای موثری در این حوزه در شهرستانها بودیم.
وی با تاکید بر اینکه متاسفانه بسیاری از افراد برای ترک اعتیاد به جای مراکز رسمی به عطاریها و یا داروهای ماهوارهای روی میآورند، خاطرنشان کرد: ناکارآمدی بخشهای درمانی و باز توانی اعتیاد و نیز عدم آگاهی مردم از شیوههای درست درمان اعتیاد موجب میشود که مردم بیشتر به شیوههای غیررسمی ترک اعتیاد روی آورند.
دکتر شفیعی خلاء اطلاعرسانی درست در این زمینه را از جمله عوامل استفاده از داروهای ترک اعتیاد غیر مجاز دانست و گفت: مردم به جای توجه به رسانههای داخلی بیشتر در ماهوارهها به دنبال رفع نیاز خود هستند و از آنجا که شبکههای ماهوارهای به دنبال سود حداکثری هستند نسبت به توزیع این داروها که متقاضیان قابل توجهی دارد اقدام میکنند.
وی اظهار داشت: همانطور که کاهش تقاضا در مواد مخدر در اقدامات مقابلهای در خصوص عرضه ارجحیت دارد باید تلاش کنیم با معرفی شیوههای درست درمان متقاضیان داروهای غیرقانونی ترک اعتیاد را به حداقل برسانیم.